Kutheni izityalo eziguqulwe ngokwemfuza ezimelana nezinambuzane zichaswa zizinambuzane? Oku kuqala ngokufunyanwa kwe-"gene yeproteni emelana nezinambuzane". Kwiminyaka engaphezu kwe-100 eyadlulayo, kwindawo yokusila kwidolophu encinci yaseThuringia, eJamani, izazinzulu zafumanisa intsholongwane enomsebenzi wokubulala izinambuzane zaza zayibiza ngokuba yiBacillus thuringiensis ngegama ledolophu. Isizathu sokuba iBacillus thuringiensis ikwazi ukubulala izinambuzane kukuba iqulethe iproteni ekhethekileyo "emelana nezinambuzane zeBt". Le proteni yeBt elwa nezinambuzane ikhethekile kakhulu kwaye inokubopha kuphela "kwii-receptors ezithile" emathunjini ezinambuzane ezithile (ezifana nezinambuzane "ze-lepidopteran" ezifana neenundu kunye neebhabhathane), nto leyo ebangela ukuba izinambuzane zigqobhoze zize zife. Iiseli zesisu zabantu, imfuyo kunye nezinye izinambuzane (izinambuzane ezingezizo "zeLepidopteran") azinazo "ii-receptors ezithile" ezibopha le proteni. Emva kokungena kwindlela yokugaya, iproteni elwa nezinambuzane inokugaya kuphela kwaye yonakale, kwaye ayizukusebenza.
Ngenxa yokuba iproteni ye-Bt elwa nezinambuzane ayinabungozi kwindalo esingqongileyo, ebantwini nakwizilwanyana, i-bio-insecticides enayo njengeyona nto iphambili isetyenzisiwe ngokukhuselekileyo kwimveliso yezolimo kangangeminyaka engaphezu kwama-80. Ngophuhliso lwetekhnoloji ye-transgenic, abalimi bezolimo badlulisele i-gene "yeproteni ye-Bt elwa nezinambuzane" kwizityalo, nto leyo eyenza izityalo nazo zingabi nabungozi kwizinambuzane. Iiproteni ezilwa nezinambuzane ezisebenza kwizinambuzane aziyi kusebenza ebantwini emva kokungena kwindlela yokugaya yomntu. Kuthi, iproteni elwa nezinambuzane iyagaywa kwaye yonakaliswe ngumzimba womntu njengeproteni esebisini, iproteni ekwihagu, kunye neproteni ekwizityalo. Abanye abantu bathi njengetshokholethi, ethathwa njengento emnandi ebantwini, kodwa ityiwa zizinja, izityalo ezilwa nezinambuzane eziguqulwe ngokwemfuza zisebenzisa ithuba lokwahluka kweentlobo ezinjalo, nto leyo eyintsingiselo yesayensi.
Ixesha lokuthumela: Februwari-22-2022



