Abasebenzi bethu abanamava nabaphumelele amabhaso bakhetha iimveliso esizigubungelayo kwaye baphande ngokucokisekileyo baze bavavanye ezona zilungileyo. Ukuba uthenga ngeekhonkco zethu, sinokufumana ikhomishini. Ingxelo yokuziphatha yezimvo
Ezinye iziqhamo nemifuno zinokuba nezibulali zinambuzane kunye neekhemikhali, ngoko ke kucetyiswa ukuba uhlambe ezi mveliso ngaphambi kokuba uzitye.
Kungcono ukuhlamba imifuno ngaphambi kokutya ukuze ususe ukungcola, iintsholongwane kunye nentsalela yezibulali-zinambuzane.
Xa kufikwa kwiziqhamo nemifuno, icebiso lokuqala esinokulinika kukuzihlamba. Nokuba uthenga iziqhamo nemifuno emitsha kwivenkile yokutya, kwifama yasekuhlaleni, okanye kwicandelo lezinto eziphilayo kwivenkile enkulu, licebo elihle ukuzihlamba xa ziqulathe izibulali-zinambuzane okanye ezinye iikhemikhali ezinokuchaphazela impilo yakho. Ubungqina obuninzi bubonisa ukuba iziqhamo nemifuno ethengiswa kwiivenkile zokutya zikhuselekile ngokupheleleyo ukuba zingasetyenziswa ngabantu kwaye ziqulathe kuphela iikhemikhali ezincinci.
Ewe, ingcinga ngezibulali-zinambuzane okanye iikhemikhali ekutyeni kwakho inokukukhathaza. Kodwa ungakhathazeki: I-USDAIsibulali-zinambuzaneI-Data Program (PDF) ifumanise ukuba ngaphezulu kwama-99 ekhulwini okutya okuvavanyiweyo kuhlangabezana nemigangatho ebekwe yi-Environmental Protection Agency (EPA), kwaye ama-27 ekhulwini ayengenazo iintsalela zezibulali-zinambuzane konke konke.
Ukuze kucace gca, ezinye iikhemikhali kunye nezibulali-zinambuzane zilungile ukuba zibe nentsalela. Kwakhona, ayizizo zonke iikhemikhali eziyingozi, ngoko ke ungoyiki kwixesha elizayo xa ulibele ukuhlamba iziqhamo kunye nemifuno yakho. Uza kuba sempilweni, kwaye amathuba okugula aphantsi kakhulu. Oko kuthethiweyo, kukho ezinye izinto ekufuneka uzixhalabise ngazo, ezifana neengozi zeebhaktheriya kunye namabala afana ne-salmonella, i-listeria, i-E. coli, kunye neentsholongwane ezivela ezandleni zabanye abantu.
Ezinye iintlobo zemveliso zinokuba neentsalela zezibulali-zinambuzane ezihlala zihleli kunezinye. Ukuze kuncedwe abathengi bachonge ukuba zeziphi iziqhamo nemifuno engcoliswe kakhulu, i-Environmental Working Group, umbutho ongenzi nzuzo wokhuseleko lokutya, upapashe uluhlu olubizwa ngokuba yi-“Dirty Dozen.” Eli qela lihlolisise iisampulu ezingama-47,510 zeentlobo ezingama-46 zeziqhamo nemifuno ezivavanywe yi-US Food and Drug Administration kunye neSebe lezoLimo lase-US, lichonga ezo ziqulathe amanqanaba aphezulu ezibulali-zinambuzane xa zithengiswa.
Kodwa ke, ngophando olutsha oluqhutywe yiThe Dirty Dozen, sisiphi isiqhamo esinentsalela eninzi yezibulali-zinambuzane, ngokutsho kophando olutsha olwenziwe yiThe Dirty Dozen? Iistrawberry. Kusenokuba nzima ukukholelwa, kodwa inani lilonke leekhemikhali ezifumaneka kweli qunube lidumileyo lidlula elo laso nasiphi na esinye isiqhamo okanye imifuno equkiweyo kuhlalutyo.
Apha ngezantsi uza kufumana ukutya okuli-12 okunokuba nezinambuzane zokubulala izinambuzane kunye nokutya okuli-15 okunokuba netyhefu kakhulu.
I-Dirty Dozen luphawu oluhle lokukhumbuza abathengi ukuba zeziphi iziqhamo nemifuno ekufuneka ihlanjwe kakuhle. Nokuba kuhlanjwa ngokukhawuleza ngamanzi okanye kutshizwe isepha kunokunceda.
Ungaphepha neengozi ezininzi ezinokubakho ngokuthenga iziqhamo nemifuno eqinisekisiweyo yendalo (ekhuliswe ngaphandle kokusebenzisa izibulali-zinambuzane zezolimo). Ukwazi ukuba zeziphi ukutya ezinokuba nezibulali-zinambuzane kunokukunceda ukuba uthathe isigqibo sokuba uza kuchitha phi imali yakho eyongezelelweyo kwimveliso yendalo. Njengoko ndifundile xa ndihlalutya amaxabiso okutya okungokwemvelo nokungekuko okwendalo, aziphezulu njengoko unokucinga.
Iimveliso ezineengubo zokukhusela zendalo azinakwenzeka ukuba zibe nezibulali-zinambuzane ezinokuba yingozi.
Isampulu yeClean 15 yayinezinga eliphantsi longcoliseko lwezibulali-zinambuzane kuzo zonke iisampuli ezivavanyiweyo, kodwa oko akuthethi ukuba azinazo kwaphela iintsholongwane. Kakade ke, oko akuthethi ukuba iziqhamo nemifuno oza nayo ekhaya ayinazo iintsholongwane. Ngokwezibalo, kukhuselekile ukutya imveliso engahlanjwanga evela kwiClean 15 kuneyaseDirty Dozen, kodwa kusengumthetho olungileyo ukuhlamba zonke iziqhamo nemifuno ngaphambi kokuba uyitye.
Indlela ye-EWG ibandakanya iindlela ezintandathu zokulinganisa ungcoliseko lwezibulali-zinambuzane. Olu hlalutyo lugxile ekubeni zeziphi iziqhamo nemifuno ekunokwenzeka ukuba ibe nenye okanye ngaphezulu kwezibulali-zinambuzane, kodwa alulinganisi inqanaba laso nasiphi na isibulali-zinambuzane kwimveliso ethile. Ungafunda okungakumbi malunga nophando lwe-EWG lwe-Dirty Dozen apha.
Kwiisampuli zovavanyo ezihlalutyiweyo, i-EWG ifumanise ukuba ama-95 ekhulwini eesampuli kudidi lweziqhamo nemifuno "eDirty Dozen" zazigqunywe ngemithi yokubola enokuba yingozi. Kwelinye icala, phantse ama-65 ekhulwini eesampuli kwiindidi ezilishumi elinesihlanu zeziqhamo nemifuno ecocekileyo zazingenazo izibulali-zinambuzane ezibonwayo.
Iqela eliSebenzayo leNdalo lifumene izibulali-zinambuzane ezininzi xa lihlalutya iisampulu zovavanyo laza lafumanisa ukuba ezine kwezihlanu zezibulali-zinambuzane eziqhelekileyo zaziziifungicide ezinobungozi: i-fludioxonil, i-pyraclostrobin, i-boscalid kunye ne-pyrimethanil.
Ixesha leposi: Epreli-07-2025



